میکروسکوپ الکترونی
یکی از پر کاربرد ترین وسیله ها در فناوری نانو و دیگر علوم تجربی از جمله فیزیک، زیست شناسی و شیمی، میکروسکوپ الکترونی است .
نحوه کارکرد و اساس کار میکروسکوپ الکترونی مانند میکروسکوپ نوری است با این تفاوت که در میکروسکوپ الکترونی به جای پرتوی نور، پرتویی از جنس الکترون استفاده میشود. با استفاده از میکروسکوپ الکترونی میتوان حتی اتم ها را هم مشاهده کرد چرا که دقت بسیار بالایی در حدود 0/2 نانومتر دارند.با میکروسکوپ های نوری فقط میتوان تصویری غیر واضح و محدود را مشاهده کرد اما در میکروسکوپ های الکترونی تصویر 1000 برابر شفافتر از میکروسکوپهای نوری است و محدودیتی ندارد.جالب است بدانید که با میکروسکوپ الکترونی میتوان اجزای تشکیل دهنده داخل سلول را به صورت واضح با جزئیاتشان ببینید در حالیکه میکروسکوپ های نوری تنها میتوانند از نمایی دو بعدی و محدودشده سلول ها را آن هم به صورت خیلی کلی ببینند.
در میکروسکوپ الکترونی پرتویی از الکترون ها از تصویر عبور داده می شود. الکترون هایی که ازجسم عبور می کنند به یک پرده فلورسانس برخورد کرده باعث تشکیل یک تصویر از جسم بر روی پرده مشخص شده می شوند. قسمت های تاریک تربیانگر این هستند که الکترون های کمتری از این قسمت جسم عبور کرده اند (این بخش از نمونه چگالی(جرم حجمی) بیشتری دارد) و نواحی روشن تر مکانهایی هستند که الکترون بیشتری از آنها عبور کرده است (بخش هایی از جسم که چگالی کمتری دارند)
استفاده از این میکروسکوپ گران و نیازمند وقت زیاد است چرا که نمونه مورد نظر ابتدا باید با به کار بردن روشی مخصوص آماده شود. به همین علت تنها در مواقعی خاص از میکروسکوپالکترونی استفاده می نمایند. از این میکروسکوپ جهت تحلیل و آنالیز ریخت شناسی، ساختار بلوری (نحوه قرارگیری اتمها در شبکه بلوری) و ترکیب نمونه ها استفاده می شود.
نحوه کارکرد میکروسکوپ الکترونی
الکترون ها توسط یک منبع در قسمت فوقانی میکروسکوپ الکترونی منتشر میشوند.الکترونها از ناحیه ای درون میکروسکوپ که دارای خلا نسبتا کامل است عبور میکنند. در میکروسکوپ های نوری از عدسی های شیشه ای برای متمرکز کردن نور استفاده میشود در حالی که در میکروسکوپ های الکترونی از عدسی های الکترو مغناطیسی استفاده میشود تا الکترون ها را متمرکز کند و به شکل یک پرتوی باریک منتشر نماید.این پرتوی الکترونی از نمونه عبور داده میشود.بسته به چگالی مواد، الکترون ها ممکن است از بخشهایی از جسم بگذرند و به صفحه فسفرسانس برخورد نمایند و تصویر سایه مانندی از نمونه ایجاد کنند که میزان تیرگی بخشهای مختلف جسم به چگالی مواد در آن بخشها وابسته است. هرچه جسم دارای چگالی بیشتری باشد، تصویر تیره تر خواهد بود. این تصویر،میتواند مستقیما توسط کاربر مورد مطالعه قرار گیرد و یا با یک دوربین عکسبرداری شود.
ساختار یک میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM):
jhhj تصاویری که با میکروسکوپ الکترونی عبوری گرفته شده اند:
یک سلول بدن انسان در محاصره ی ویروسهای ایدز:
